Đầu tháng 7, Hoa Kỳ áp đặt 25% thuế nhập khẩu trị giá 34 tỷ đô la của hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, bao gồm nhiều mặt hàng như máy móc, thiết bị điện tử và công nghệ cao.
Ngay sau đó, Trung Quốc đã phản ứng bằng việc đưa ra mức thuế trả đũa là 34 tỷ USD đối với hàng hóa bao gồm đậu tương, thịt lợn và xe điện. Bộ Thương mại nước này cho biết Mỹ đã “châm ngòi cho cuộc chiến thương mại lớn nhất trong lịch sử kinh tế”, theo Bloomberg.
Đến nay, cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. “Bất kỳ sự leo thang nào trong căng thẳng thương mại sẽ có thể dẫn đến sự sụt giảm đáng kể nhập khẩu không chỉ ở Trung Quốc, mà trên các quốc gia khác như Đài Loan và Malaysia, những quốc gia xuất khẩu rất nhiều hàng hóa trung gian sang Trung Quốc”, nhà kinh tế từ Capital Economics phát biểu.
Ảnh hưởng của chiến tranh thương mại với các quốc gia châu Á
“Châu Á là một khu vực phụ thuộc xuất khẩu, và đối với nhiều nền kinh tế xuất khẩu là một động cơ để tăng trưởng”, Stephen Schwartz, người đứng đầu nợ châu Á-Thái Bình Dương tại cơ quan xếp hạng Fitch nói. “Không nghi ngờ gì về nó, nếu điều này leo thang, nó sẽ có tác động vật chất lên khu vực.”
Đài Loan: Các thành phần công nghệ như chip máy tính là một trong những sản phẩm dễ bị tổn thương nhất trong tình trạng ‘hỗn loạn’ thương mại. Điều đó có thể khiến Đài Loan rơi vào tình trạng ‘bấp bênh’ do Đài Loan là nhà cung cấp linh kiện lớn cho Trung Quốc – nơi được sử dụng để sản xuất điện thoại thông minh và các thiết bị điện tử khác, sau đó nhiều thiết bị được vận chuyển để bán tại Hoa Kỳ. Tổng cộng xuất khẩu này chiếm gần 2% tổng sản phẩm quốc nội của Đài Loan, theo công ty nghiên cứu Capital Economics.
Hàn Quốc: là nhà nhập khẩu hàng đầu của Trung Quốc và Hoa Kỳ, có thể là một ‘nạn nhân’ khác. Giống như Đài Loan, Hàn Quốc chủ yếu bán các thành phần công nghệ cho Trung Quốc. Theo đó, cổ phiếu của hai nhà sản xuất chip Hàn Quốc – Samsung Electronics (SSNLF) và SK Hynix – đã giảm trong những tuần gần đây.
Các nhà phân tích cho biết các công ty ở Malaysia và Singapore cũng có thể bị ảnh hưởng. Cả hai nước đều là những nhà xuất khẩu lớn sang Trung Quốc với các linh kiện điện tử và các hàng hóa khác đi vào thị trường Hoa Kỳ.
Ngoài ra, các nhà phân tích cũng cho biết rằng một số công ty ở châu Á đang tìm cách chuyển hoạt động sản xuất sang các quốc gia khác trong khu vực, như Thái Lan và Việt Nam, trong nỗ lực cố gắng giảm tiếp xúc thuế quan đối với Trung Quốc.
Quy mô thiệt hại cho nền kinh tế Việt Nam là gì?
“Nếu chỉ nhìn vào 34 tỷ USD thì tác động thương mại không nhiều, chủ yếu áp vào máy móc, thiết bị cơ khí, điện tử. Những mặt hàng tương đương của Việt Nam xuất sang Mỹ chỉ 1,2 tỷ USD, không đáng là bao”, ông Nguyễn Xuân Thành – Giám đốc phát triển và Giảng viên Trường Fulbright, bình luận về diễn biến chiến tranh thương mại Mỹ – Trung Quốc. nhận xét.
“Nếu chỉ dừng lại ở mức độ hiện nay thì tác động sẽ không lớn với nền kinh tế Việt Nam. Nhưng nếu tiếp tục leo thang sẽ vô cùng lớn. Điều này có nghĩa là sự đổi chiều trong xu hướng đầu tư thương mại quốc tế”, ông Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch VCCI nhận định.
Sự đổi chiều này bao gồm nhà đầu tư Mỹ quay về nước và hàng Trung Quốc sẽ tràn sang các thị trường khác. Vấn đề ở chỗ, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, còn Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam.
“Hàng Trung Quốc mà không xuất khẩu được qua Mỹ thì họ sẽ đẩy qua Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.Cùng với trào lưu đổi mới công nghệ, làn sóng sản phẩm thiết bị công nghệ bậc thấp của Trung Quốc sẽ tràn sang Việt Nam”, ông Lộc cảnh báo.
Tuy nhiên, theo ông Lộc, đáng lo hơn cả là sẽ có nhiều doanh nghiệp Trung Quốc sẽ tìm cách đẩy hàng sang Việt Nam để từ đó đưa qua Mỹ. Đây là giai đoạn đòi hỏi quản lý rất chặt chẽ của nhà nước để ngăn chặn những gian lận thương mại như thế này.
Hiện, 34 tỷ USD của Mỹ đang áp lên 818 dòng hàng của Trung Quốc. Nước này cũng đã thông báo quyết định áp thuế nhập khẩu 10% lên 200 tỷ USD hàng Trung Quốc và đang chờ đóng góp ý kiến trong 2 tháng.
200 tỷ USD này áp thêm gần 5.900 dòng hàng của Trung Quốc. Thậm chí, ông Trump còn dọa kế hoạch áp thuế tất cả mặt hàng, tức 500 tỷ USD hàng nhập của Trung Quốc vào Mỹ mỗi năm.
Ông Thành cho biết, đáng chú ý trong gói 200 tỷ USD là các mặt hàng đồ nội thất, nông sản và thủy sản. “Những mặt hàng này của Việt Nam xuất sang Mỹ sẽ có lợi thế cạnh tranh hơn. Nhưng vấn đề là hàng Trung Quốc không vào được Mỹ thì nó sẽ sang các nước khác, làm tăng áp lực cạnh tranh tại thị trường châu Á, trong đó có Việt Nam”, ông Thành phân tích.
Điều này có nghĩa, doanh nghiệp Việt Nam đứng trước 3 nguy cơ, gồm: áp lực cạnh tranh với hàng Trung Quốc trên sân nhà, áp lực chi phí sản xuất khi tỷ giá biến động và mất thị trường Trung Quốc với vai trò cung ứng nguyên phụ liệu cho nước này sản xuất thành phẩm để đưa sang Mỹ.
Theo money.cnn.com; vnexpress.net
