Trong những năm vừa qua, sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế Châu Á đã làm cuộc đua kinh tế toàn cầu trở nên thú vị hơn. Với thế mạnh về dân số trẻ, tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, thu nhập và chi tiêu của người dân tăng lên qua từng năm, châu Á được tiếp tục dự đoán trở thành một trong những khu vực trọng điểm trong sự phát triển của Logistics trên toàn cầu.
Một trong những ví dụ thành công và điển hình nhất có thể nhắc tới là Singapore. Từng là một quốc gia có thu nhập và tài nguyên thiên nhiên hạn chế, thiếu cơ sở hạ tầng cơ bản khi giành được độc lập vào năm 1965, tuy nhiên, giờ đây, Singapore đã có thể tự hào gọi mình là con rồng châu Á với hệ thống Logistics được đánh giá là hàng đầu thế giới khi liên tiếp ghi tên mình vào top 5 bảng xếp hạng các quốc gia về năng lực Logistics (logistics performance index – LPI) được đánh giá thông qua chỉ số năng lực Logistics của ngân hàng thế giới World Bank 2 năm 1 lần.
Vậy yếu tố nào làm nên thành công của Singapore?
1. Kết nối toàn cầu
Một trong những lí do tạo nên sự thành công của Singapore trong ngành Logistics là do vị trí địa lí thuận lợi của mình: nằm ngay “xích đạo”, ít chịu ảnh hưởng của thời tiết xấu hay giông bão. Đó cũng chính là lí do vì sao bến cảng và sân bay của Singapore hầu như hoạt động suốt năm, thuận lợi cho xếp dỡ hàng hóa. Kết hợp với kết cấu hạ tầng hiện đại, Singapore là điểm trung chuyển “nhộn nhịp” của tàu biển năm châu về hội tụ.
So với các Logistics hub khác, thị trường địa phương của Singapore tương đối nhỏ. Việc kết nối liên tục tới hàng trăm điểm đến trên toàn cầu không phải là một chuyện đơn giản mà là kết quả của nỗ lực mở rộng và cải cách của chính phủ. Theo đó, Cơ quan Hàng không Dân dụng Singapore đã ký kết Thỏa thuận Dịch vụ Hàng không (ASAs) với 130 Tiểu bang và Vùng lãnh thổ khác để tăng số lượng kết nối chuyến bay.
Tương tự như vậy, các cảng biển đã làm việc chặt chẽ với các hãng tàu để xây dựng một trong những mạng lưới giao thông hàng hải dày đặc nhất thế giới. Singapore có một mạng lưới các hiệp định thương mại tự do rộng lớn với hơn 30 đối tác thương mại để tăng cường khả năng tiếp cận các thị trường lớn của mình. Điều này khuyến khích các công ty trong chuỗi Logistics hoạt động tại Singapore, vì họ biết họ có thể tin tưởng vào các kết nối thường xuyên và đáng tin cậy để tiếp cận thị trường toàn cầu một cách nhanh chóng. Trên thực tế, việc trung chuyển hàng hóa qua Singapore có thể nhanh hơn so với các chuyến hàng trực tiếp!
Hiện tại, Singapore đang có liên kết với 200 hãng tàu đến 600 cảng ở 123 quốc gia, với các chuyến đi hàng ngày đến hầu hết các cảng lớn trên toàn thế giới. Cũng như sân bay Singapore Changi được bình chọn là quốc tế tốt nhất và được phục vụ bởi khoảng 6.800 chuyến bay hàng tuần đến 330 thành phố.
2. Cơ sở hạ tầng và quy trình sáng tạo
Sau khi hoàn thành kế hoạch phát triển thế hệ cảng biển tiếp theo năm 2030, cảng Singapore sẽ có thể xử lý tương đương 65 triệu container vận chuyển tiêu chuẩn và trở thành cơ sở hạ tầng tích hợp lớn nhất thế giới. Đồng thời, Singapore cũng đang nghiên cứu các công nghệ điều khiển tự động không người lái, tận dụng các cảm biến thông minh để phát hiện các dị thường vận chuyển như vi phạm bản quyền và phân tích dữ liệu để dự đoán các điểm tắc nghẽn giao thông.
Trong lĩnh vực hàng không, Singapore có kế hoạch tăng gấp đôi năng lực của sân bay thông qua cơ sở hạ tầng và quy trình chuyên biệt cho từng loại hàng hóa khác nhau: hàng hóa nhạy cảm với thời gian, các trung tâm chuỗi cung ứng lạnh cho hàng dễ hỏng,… và các cơ sở khu vực để phù hợp với hoạt động thương mại điện tử đang phát triển. Nhân viên cũng được đào tạo thường xuyên để đảm bảo họ có thể theo kịp các công nghệ mới và có kỹ năng phù hợp để xử lý các loại hàng hóa khác nhau. Ví dụ, một trong những trung tâm cung ứng lạnh của sân bay là trung tâm đầu tiên trên thế giới được trao Chứng nhận IATA CEIV Pharma để xử lý hàng hóa dược phẩm.
Để tạo thuận lợi cho thương mại, Singapore đã ra mắt Cơ chế một cửa quốc gia đầu tiên trên thế giới vào năm 1989, qua đó số hoá và sắp xếp hợp lý các quy trình phê duyệt giấy phép thương mại. Với hơn 35 cơ quan chính phủ hiện đang thực hiện nền tảng này, đòi hỏi toàn bộ chính phủ phải thay đổi tư duy của mình từ “kiểm soát thương mại” sang “tạo điều kiện thương mại”. Ngày nay, giấy phép, chứng từ có thể được chấp thuận thông qua các phương tiện điện tử, trong vòng vài phút. Tuy nhiên, các lô hàng có thể mất nhiều thời gian hơn nếu có liên quan đến nhiều bên tham gia và chứng từ trong toàn bộ chuỗi cung ứng: từ các nhà sản xuất đến các công ty Logistics, công ty tài chính thương mại và người tiêu dùng. Cơ chế một cửa quốc gia nâng cao hiện đang trong quá trình thực hiện, nhằm tích hợp nhiều giao dịch B2B nhất có thể vào một nền tảng kỹ thuật số duy nhất.
3. Khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân
Chính phủ cũng đã thu hút các nhà đầu tư đến Singapore bằng cách đảm bảo một môi trường đầu tư thuận lợi và phát triển các ưu đãi phù hợp cho sự tham gia của khu vực tư nhân. 20 trong số 25 công ty Logistics hàng đầu thế giới quản lý hoạt động toàn cầu hoặc khu vực của họ từ Singapore. Với sự xuất hiện của các “ông lớn” trong ngành góp phần thúc đẩy các công ty địa phương cạnh tranh với các tiêu chuẩn quốc tế.
Singapore chủ trương khuyến khích tham vấn với khu vực tư nhân trước khi đầu tư công được phê duyệt, để đảm bảo rằng cơ sở hạ tầng được xây dựng sẽ đáp ứng nhu cầu kinh doanh thực tế. Hơn nữa, chính phủ khuyến khích khu vực tư nhân đầu tư vào cơ sở hạ tầng bổ sung. Ví dụ, các nhà khai thác khu vực tư nhân như SATS và FedEx đã đầu tư vào các cơ sở vận tải hàng không như các trung tâm chuỗi cung ứng lạnh và các cơ sở vận tải hàng hóa khu vực, với sự giúp đỡ của chính phủ giúp xây dựng kế hoạch kinh doanh cho các khoản đầu tư đó. Các thách thức được giải quyết cùng nhau, để đầu tư có ý nghĩa thương mại đối với khu vực tư nhân. Quan hệ đối tác khu vực tư nhân mạnh mẽ đảm bảo rằng các sáng kiến bền vững về mặt thương mại trong dài hạn và không trở thành gánh nặng đối với quỹ công.
Ba yếu tố này – kết nối, cơ sở hạ tầng và quy trình, và sự tham gia của khu vực tư nhân – tạo ra một hệ sinh thái tích hợp cho phép logistics phát triển mạnh. Thành công của Singapore cho thấy, với một tầm nhìn về tư tưởng cải cách và quyết tâm, một nước đang phát triển với ít nguồn lực có thể trở thành một trung tâm Logistics hàng đầu.
Theo blogs.worldbank.org