Thuê ngoài các dịch vụ về Logistics chắc chắn không còn là khái niệm không còn xa lạ đói các doanh nghiệp đang vận hành chuỗi cung ứng riêng của mình. Với sự phát triển không ngừng của thương mại điện tử, cùng sự gia tăng nhu cầu của người tiêu dùng, yêu cầu các chuỗi cung ứng đặc biệt là hoạt động Logistics phải nâng cao năng suất và hiệu quả trong quy trình vận hành của mình để đáp ứng nhu cầu hiện nay về mặt thời gian vận chuyển và chất lượng hàng hóa. Các hoạt động thuê ngoài cũng vì thế mà ngày càng phổ biến hơn. Doanh nghiệp sử dụng các dịch vụ thuê ngoài để đảm bảo được sự hiệu quả và liền mạch trong quy trình của mình, cũng như tối ưu về mặt chi phí.
Tại Việt Nam, mô hình dịch vụ logistics 1PL, 2PL và 3PL được biết đến rộng rãi nhưng riêng 4PL và 5PL vẫn còn xa lạ với các doanh nghiệp. Để giúp các bạn có góc nhìn “đơn giản” về các mô hình dịch vụ Logistics, mời bạn đọc qua bài viết bên dưới và một ví dụ mô tả về hoạt động của Nông trại rau củ tại Đà Lạt cho từng loại mô hình của VILAS nhé!
1PL ( First Party Logistics – Logistics tự cấp)
Tất cả hoạt động logistics đều do chính doanh nghiệp tự tổ chức và thực hiện từ việc sở hữu hàng hóa, lưu trữ và quản lý kho hàng, xử lý đơn hàng, đóng gói đến việc vận chuyển, giao hàng. Trong mô hình 1PL, doanh nghiệp phải tự mình đầu tư các trang thiết bị, công cụ như phương tiện vận tải, nhà xưởng, thiết bị bốc dỡ, sắp xếp,… cũng như đào tạo kỹ năng, chuyên môn cho nhân sự vận hành.
Một ví dụ đơn giản về 1PL: Một nông trại tại Đà Lạt tự mình trồng rau củ, sơ chế, đóng gói, xử lý đơn hàng và trực tiếp vận chuyển đến các chợ nông sản hoặc cửa hàng tạp hóa.
Thông thường, dịch vụ 1PL được sử dụng bởi các doanh nghiệp có quy mô nhỏ, hàng hóa dễ vận chuyển, và khoảng cách vận chuyển ngắn, thường là trong nước. Hoặc có thể là một doanh nghiệp rất lớn, có khả năng tự điều phối hoạt động Logistics của mình, việc sử dụng thuê ngoài dịch vụ 1PL có thể là một lựa chọn giúp họ tối ưu chi phí của mình.
2PL (Second Party Logistics – Cung cấp dịch vụ Logistics bên thứ hai)
2PL là hình thức thuê dịch vụ đơn lẻ từ một nhà cung cấp dịch vụ (bên thứ 2) mà ở đó, bên thứ 2 này chỉ đảm nhận một trong các loại hình dịch vụ như kho bãi hay vận chuyển, làm thủ tục hải quan,… và không chịu trách nhiệm về các hoạt động khác.
Cùng một nông trại trồng rau củ tại Đà Lạt như thế, họ sẽ thuê một công ty dịch vụ (2PL) để vận chuyển hàng hóa đến các chợ và siêu thị trên cả nước. Điều này giúp cho họ không những đảm bảo thời gian giao hàng đến đối tác mà còn tối ưu được chi phí cho việc giao hàng.
3PL (Third Party Logistics – Cung cấp dịch vụ Logistics bên thứ ba)
3PL là mô hình bao gồm một chuỗi dịch vụ có tính kết nối với nhau để thay doanh nghiệp quản lý gần như toàn bộ các hoạt động vận hành. Các dịch vụ bao gồm luân chuyển, tồn trữ hàng hoá, xử lý thông tin, thông quan xuất nhập khẩu, giao hàng,…
Vẫn là ví dụ từ nông trại rau củ Đà Lạt, nhà cung cấp 3PL sẽ chịu trách nhiệm đóng gói, bảo quản cà chua trong các thùng giấy, và sau đó vận chuyển từ nông trại đến cửa hàng tạp hóa hoặc siêu thị trên khắp địa bàn cả nước. Bên cạnh đó, nhà cung cấp dịch vụ 3PL sẽ đảm bảo cả về mặt chất lượng, số lượng, thời gian giao hàng của rau củ cho cả bên A (nông trại) và bên B (khách hàng). Việc của nông trại chỉ phải là sản xuất đúng số lượng mà thôi!
XEM THÊM: ĐẶC ĐIỂM VÀ QUY TRÌNH DỊCH VỤ LOGISTICS
4PL (Fourth Party Logistics – Logistics chuỗi phân phối)
4L (Fourth Party Logistics) – Logistics chuỗi phân phối hay nhà cung cấp Logistics chủ đạo.
4PL là mô hình được phát triển trên nền tảng của mô hình 3PL. Công ty cung cấp dịch vụ 4PL sẽ quản lý các hoạt động logistics cũng như các hoạt động trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Bên cạnh đó, nhà cung cấp 4PL sẽ cung cấp thông tin chi tiết về quản lý chiến lược chuỗi cung ứng cho các doanh nghiệp.
Với ví dụ về nông trại rau củ ở trên, nông trại sẽ được công ty dịch vụ 4PL tư vấn thiết kế chuỗi cung ứng từ vườn ra thị trường, hướng đến một quy trình vận hành hiệu quả và tối ưu nhất, lập kế hoạch đầu ra đầu vào và khi có đơn hàng các 3PL trong hệ thống sẽ đảm nhận việc vận chuyển, bảo quản từ vườn tới tận tay khách hàng.
5PL (5th Party Logistics – Logistics bên thứ năm)
5PL là một mô hình dịch vụ khá mới hiện nay. Nó kiểm soát tất cả các hoạt động trong một chuỗi cung ứng với việc sử dụng công nghệ thông tin và kết hợp các phương pháp đã được chứng minh của 3PL và 4PL. Nhà điều hành 5PL là nhà cung cấp dịch vụ logistics có kế hoạch tổ chức và thực hiện các giải pháp logistics thay mặt cho các tổ chức thương mại khác. Ngoài ra, nó thương lượng giá với các nhà cung cấp dịch vụ khác, như xe tải, hãng hàng không, v.v.
5PL là dịch vụ logistics phổ biến và phát triển nhất hiện nay dành cho Thương mại điện tử. Cùng với việc tích hợp và quản lý chuỗi cung ứng, các tổ chức 5PL cung cấp một số dịch vụ có lợi khác, chẳng hạn như tiện ích cuộc gọi hoặc thanh toán trực tuyến cho khách hàng. Với ví dụ về trang trại rau củ và công ty dịch vụ 5PL, nông trại sẽ được gia nhập làm thành viên của mạng cung ứng số, sử dụng Thương mại điện tử để bán hàng, được cung cấp nhiều thông tin từ tình hình thị trường tới kỹ thuật canh tác, dự báo nhu cầu; có thể bán hàng cho các cá nhân,… thụ hưởng các thành quả của trí tuệ nhân tạo,…
Tạm kết
Mỗi dịch vụ sẽ gắn liền với quy mô và nhu cầu của mỗi doanh nghiệp dựa trên những cách thức hoạt động của mình. Nhìn chung việc chọn hình thuê ngoài dịch vụ Logistics sẽ dựa trên sự cân nhắc của doanh nghiệp, làm sao để dung hòa giữa chi phí và chất lượng cuối cùng mà chuỗi cung ứng mang lại cho khách hàng của mình. Với bối cảnh thương mại điện tử không ngừng phát triển, dịch vụ 5PL được dự đoán sẽ trở thành một xu hướng thuê ngoài trong tương lai.
Chương trình đào tạo
Chuyên viên dịch vụ Logistics – Logistics Services Executive
“Nắm bắt toàn diện kiến thức và kỹ năng cần thiết để vận hành hiệu quả hoạt động Logistics”
Hội thảo ASCC 23: Supply Chain Competency Frameworks
“Strategize Meta Competencies for Your Career.”
