Năm 2019 đánh dấu sự chuyển đổi quan trọng trong ngành vận tải và Logistics với hàng loạt các giải pháp công nghệ mới được ra đời và áp dụng thực tiễn, được thúc đẩy bởi xu hướng, nhu cầu của thị trường. PwC nhận xét rằng chưa bao giờ trong lịch sử hiện đại những thay đổi về chính trị, kinh tế, xã hội, công nghệ, môi trường và pháp lý lại có sức ảnh hưởng lớn đến phân khúc kinh tế này như hiện nay.
Khi sự phức tạp của vận tải và Logistics hiện đại ngày càng gia tăng, việc hiểu được đâu là trọng tâm ngắn hạn – dài hạn và đầu tư vào cái gì là rất quan trọng. Hơn thế nữa, cuộc cách mạng 4.0 và sự phổ biến của hệ thống IoT cũng đòi hỏi các doanh nghiệp Logistics phải nắm bắt và tận dụng tối ưu nguồn dữ liệu khổng lồ đến từ tất cả các mắt xích trong Chuỗi cung ứng.
Đây là lý do tại sao VILAS đã tổng hợp lại 10 xu hướng Logistics dẫn đầu trong năm 2019 và được dự báo sẽ ngày càng lan rộng trong năm 2020. Nhằm giúp độc giả có cái nhìn cụ thể hơn trong việc xác định các lực lượng chủ chốt đang làm thay đổi mạnh mẽ ngành Logistics.
1. Số hóa chuỗi cung ứng (Digitalization)
Số hóa là quá trình ứng dụng các giải pháp công nghệ mới cùng với các nguồn lực khác để thiết kế lại các quy trình chuỗi cung ứng. Số hóa có thể giúp cải thiện tốc độ, tính chủ động và khả năng phục hồi của các hoạt động chuỗi cung ứng, dẫn đến khả năng đáp ứng của khách hàng lớn hơn và cuối cùng là doanh thu cao hơn. Để có thể khai thác đầy đủ lợi ích của việc số hóa, các công ty phải thiết kế lại chiến lược chuỗi cung ứng chứ không phải chỉ đơn giản là ứng dụng một số công nghệ vào các quy trình nhằm cải thiện hiệu suất một chức năng riêng lẻ.
Trong lĩnh vực số hóa, Internet of Things (IoT) giữ một vị trí nổi bật như một giải pháp công nghệ mang tính ứng dụng cao trong lĩnh vực Logistics. IoT là một hệ thống các thiết bị điện toán kết nối với nhau cho phép truyền dữ liệu qua mạng mà không cần nhập các thông tin đầu vào một cách thủ công. IoT giúp các công ty giám sát hàng tồn kho, quản lý kho hàng, tối ưu hóa các tuyến tàu.
2. Phương tiện vận tải tự điều khiển (Self-driving Vehicles)
Với những tiến bộ công nghệ trong AI cũng như nguồn đầu tư ngày càng tăng trong việc phát triển các cảm biến và công nghệ thị giác, các phương tiện tự lái sẽ sớm biến đổi cách thức xe được lắp ráp, vận hành, sử dụng và bảo dưỡng. Từ xe tải cho đến các robot vận tải chặng cuối, phương thức xe tự lái sẽ góp phần thay đổi cách thức Logistics hoạt động bằng cách mở ra các cấp độ an toàn, hiệu quả và chất lượng cao hơn.
Trong Logistics, Phương tiện vận tải tự điều khiển đã dần được áp dụng trong các môi trường nhà kho và bãi trong vài năm qua. Bước tiến hóa tiếp theo sẽ là triển khai các phương tiện tự lái trong các không gian chung và công cộng như trên đường cao tốc và đường thành phố để tối ưu hóa hơn nữa các hoạt động Logistics và tăng tính an toàn. Tuy nhiên, để triển khai rộng rãi các xe tự điều khiển, robot giao hàng và các phương tiện tự điều khiển khác, điều cần thiết là phải khắc phục những thách thức của quy định của chính phủ, sự chấp nhận của xã hội và mối quan tâm về an toàn.
XEM THÊM: 6 XU HƯỚNG LOGISTICS ĐÁNG CHÚ Ý
3. Công nghệ in 3D (3D Printing)
Quá trình in 3D còn được gọi là additive manufacturing (AM), là một quy trình trong đó máy in đọc bản thiết kế kỹ thuật và in bằng vật liệu được cung cấp và tạo ra một sản phẩm 3D cuối cùng bằng phương pháp in chồng các lớp 2D lên với nhau trong quá trình in. Các máy in có khả năng tạo ra các mức thiết kế cực kỳ chi tiết và phức tạp, có thể khó hoặc không thực tế để tạo bằng những phương pháp khác.
Ngày càng được khuyến khích, đặc biệt là trong bối cảnh nhu cầu ngày càng cao của khách hàng trong sử dụng các sản phẩm mang tính tuỳ chỉnh cao, tạo ra ít chất thải, sản xuất và phân phối tập trung phân vùng, công nghệ in 3D sẽ góp phần tác động đến ngành Logistics bằng việc đa dạng hóa các chiến lược sản xuất. Một số công ty có thể ngừng quy trình cải tiến & sản xuất truyền thống, thay vào đó sẽ kết hợp công nghệ in 3D với các kỹ thuật sản xuất hàng loạt. Các nhà cung cấp dịch vụ Logistics có thể quản lí các mạng sản xuất phức tạp hơn và tận dụng mạng lưới máy in 3D để cung cấp các dịch vụ Logistics mới.
4. Phân tích dữ liệu và Logistics Big Data
Nhờ vào quy mô ngày càng lớn của tiến trình số hóa, chúng ta có thể thu được một lượng dữ liệu khổng lồ từ nhiều nguồn khác nhau dọc theo Chuỗi cung ứng. Do đó, Các công ty hiện nay thường sử dụng Big Data – một tập hợp dữ liệu lớn và phức tạp – làm nguồn dữ liệu để thực hiện các phân tích, từ đó dự đoán các giai đoạn cao điểm, thiếu hụt nguồn cung trong tương lai và những dự báo khác. Những dự báo trên giúp tăng tính chính xác khi đưa ra quyết định chiến lược nhằm cải thiện vị thế thị trường và mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể so với các đối thủ khác.
Việc ứng dụng Big Data và Phân tích dữ liệu trong ngành vận tải cũng đang giúp một số doanh nghiệp đưa ra quyết định thu mua sáng suốt hơn. Hơn nữa, theo The Council of Supply Chain Management Professionals, hơn 90% chủ hàng và các công ty Logistics cho rằng việc ra quyết định dựa trên dữ liệu là cực kỳ quan trọng. Chính vì lý do đó, việc phân tích dữ liệu dựa trên Big Data sẽ cải thiện chất lượng và hiệu suất kinh doanh qua những dự báo nhu cầu, quản lý hàng tồn kho, tối ưu hóa tuyến đường và quản lý lao động hiệu quả …
5. Trí tuệ nhân tạo (AI)
Các giải pháp AI tiên tiến đang được ứng dụng ở nhiều chức năng trong chuỗi cung ứng, đặc biệt là các hoạt động kho hàng. Trí tuệ nhân tạo (AI) đã góp phần chuyển đổi cách thức các nhà cung cấp dịch vụ Logistics hoạt động, là hệ quả của xu hướng tự động hóa và các cải tiến không ngừng trong kỹ thuật điện toán. AI sẽ tăng cường chuyên môn của con người thông qua các hệ thống giúp tạo ra những hiểu biết mới từ Big Data và loại bỏ các nhiệm vụ khó. Trong Logistics, AI sẽ cho phép tự động hóa các hoạt động hỗ trợ, dự báo, quản lí tài sản trong Logistics và tạo ra các mô hình trải nghiệm khách hàng mới.
Khái niệm về robot AI và tự động hóa cũng được triển khai rộng rãi trong chuỗi cung ứng. Các thế hệ robot hiện nay dễ lập trình, linh hoạt và giá cả cũng sẽ được tối ưu hơn. Vai trò của Robot là hỗ trợ người lao động với các nhiệm vụ lặp đi lặp lại và những công việc thử thách về thể chất.
6. An toàn Logistics
Với sự kết nối Internet ngày càng mạnh mẽ đồng nghĩa với việc những lo ngại về an ninh mạng cũng sẽ ngày càng gia tăng tại các công ty Logistics. Hơn nữa, việc bảo vệ dữ liệu cá nhân của khách hàng là mối quan tâm chính khiến sự an toàn trong các giải pháp vận tải trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu.
Các cuộc tấn công liên tục vào các trang web của các công ty thương mại điện tử lớn như Amazon, Walmart và các công ty khác đã cho thấy các mối đe dọa an ninh mạng là rất dể xảy ra với các doanh nghiệp. Chính những lý do đó đã khuyến khích các nhà cung cấp dịch vụ Logistics tập trung hơn vào việc cung cấp các giải pháp vận chuyển, vận tải an toàn. Ngoài ra, các công ty Logistics còn phải lưu ý đến việc hàng hóa bị thất thoát và hư hỏng bên cạnh việc mất cắp dữ liệu.
7. Áp dụng nền tảng công nghệ đám mây trong Logistics (Cloud Logistics)
Các môi trường làm việc phức tạp, dễ biến đổi chính là môi trường lí tưởng cho việc ứng dụng nền tảng công nghệ đám mây. Không những cho phép một loạt các mô hình kinh doanh mới dựa trên nguyên tắc xem Logistics là một loại hình dịch vụ (Logistics as a Service – LaaS). Nền tảng này ngoài ra còn giúp các nhà cung cấp dịch vụ Logistics có thể kích hoạt hoặc hủy kích hoạt các dịch vụ tùy chỉnh theo nhu cầu (sử dụng phương thức trả tiền cho mỗi lần sử dụng). Điều này cho phép các nhà cung cấp dịch vụ mở rộng mô hình của mình mà không yêu cầu chi phí truyền thống trong phát triển, thiết lập và bảo trì cơ sở hạ tầng CNTT riêng.
8. Công nghệ Blockchain
Blockchain và các công nghệ sổ cái phân tán khác có thể loại bỏ các lớp phức tạp đáng kể khỏi các Chuỗi cung ứng toàn cầu. Blockchain có thể tạo điều kiện cho sự minh bạch hơn giữa các bên liên quan Chuỗi cung ứng, hỗ trợ tự động hoá các quy trình hành chính và thương mại. Các khái niệm về hợp đồng thông minh cũng sẽ tạo cơ hội phát triển cho các dịch vụ và mô hình kinh doanh mới trong lĩnh vực Logistics.
9. Tính bền vững (Sustainability)
Các quy định nghiêm ngặt hơn và các trở ngại lớn hơn về nguồn lực làm cho các công ty logistics bắt buộc phải tìm ra những cách mới để giảm tiêu thụ năng lượng. Ngoài ra, nhận thức về các vấn đề phát triển bền vững trong người tiêu dùng được nâng cao đồng nghĩa với việc vận tải “xanh” sẽ có ngày càng có giá trị.
Phân khúc vận tải đường sắt được xem là phương thức thân thiện với môi trường nhất vì vận chuyển bằng tàu điện phương. Vận tải đường hàng không, đường biển và đường bộ sẽ phải đối mặt với gánh nặng ngày càng tăng về tuân thủ các quy định về môi trường cũng như việc nâng cấp hoặc thay thế đội xe/đội tàu để đáp ứng tiêu chuẩn mới về khí thải. Các công ty dịch vụ logistics cũng có thể phải chịu áp lực từ các khách hàng để theo đuổi một lộ trình “xanh”.
XEM THÊM: HỘI THẢO “VẬN TẢI XANH – “XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG”
10. Đóng gói hàng thông minh (Smart Containerization)
Việc áp dụng các container tiêu chuẩn đã thay đổi toàn bộ ngành vận tải hàng hóa toàn cầu, mang lại những cải tiến lớn về hiệu suất và tạo thuận lợi cho thương mại. Tuy nhiên, nhu cầu trong việc đa dạng hóa khối lượng container và các áp lực về chi phí và thời gian ngày càng tăng đòi hỏi các định dạng container và quy trình đóng hàng mới, đặc biệt trong bối cảnh các mạng lưới Logistics đang được sử dụng chung và cùng sự phát triển của hoạt động giao hàng trong đô thị. Các hình thức đóng gói mới cũng rất cần thiết để xử lý khối lượng vận chuyển các đơn hàng lẻ trong thương mại điện tử.
